Hoeveel wordt er gebruik gemaakt van de BOR?

Op verzoek is op grond van een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) informatie gepubliceerd omtrent een onderzoek van de Belastingdienst. Dit onderzoek wees uit dat in 70% van de gevallen – indien er geen sprake zou zijn geweest van een vrijstelling bedrijfsopvolging – de erfbelasting gewoon uit de nalatenschap had kunnen worden betaald. Over dit onderzoek werd al melding gemaakt in een brief van staatssecretaris Wiebes aan de Tweede Kamer van 25 april jl.

In een brief van 29 juli jl. aan de verzoeker publiceert het Ministerie van Financiën diverse onderzoeksresultaten die het vermelden waard zijn. Het onderzoek richtte zich op de effectiviteit van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Hoeveel geld gaat er eigenlijk om in de BOR?

• Met de BOR zijn honderden miljoenen Euro gemoeid.
• 30-40% van de mensen binnen de afdeling Schenk- en erfbelasting houdt zich bezig met de uitvoering van de BOR.
• Eerst zal het Ministerie van Financiën de algehele evaluatie van de BOR afwachten, alvorens overhaast de BOR te wijzigen.
• De Belastingdienst heeft ten minste 1 jaar nodig om een wijziging te effectueren. In samenhang met een wetgevend traject kan op zijn vroegst een wetswijziging per 1 januari 2016 worden geïmplementeerd.

Ten aanzien van schenkingen zijn in de brief de volgende cijfers gepubliceerd:

• Tussen 2010 en 2013 zijn er 1547 ondernemingen geschonken (gemiddeld 515 per jaar).
• Het totaal bedrag van de aangegeven schenking (heffingsgrondslag): € 1,5 miljard.
• Waarde ‘geschonken’ ondernemingen: €4,6 miljard.
• Zonder BOR zou er € 302 miljoen aan schenkbelasting verschuldigd zijn.
• Met BOR: € 15,4 miljoen.
• Derhalve niet geheven schenkbelasting: € 286,6 miljoen* (gemiddeld € 95 miljoen per jaar).

Ten aanzien van verervingen zijn in de brief de volgende cijfers gepubliceerd:

• Tussen 2010 en 2013 vererfden 540 ondernemingen (gemiddeld 180 per jaar).
• 47% van deze ondernemingen hadden een waarde < € 1 miljoen.
• 53% van deze ondernemingen hadden dus een waarde > € 1 miljoen.
• Totaal bedrag van de verkrijging: € 405 miljoen.
• Zonder de BOR zou er € 86,5 miljoen aan erfbelasting verschuldigd zijn.
• Met BOR is er € 14,7 miljoen aan erfbelasting verschuldigd.
• Derhalve niet geheven erfbelasting: € 71,8 miljoen.

In 70% van de gevallen kon de erfbelasting  – als er geen BOR zou zijn (€ 86,5 miljoen) – gewoon uit de nalatenschap worden betaald. Hierbij is het ondernemingsvermogen overigens als gebonden vermogen aangemerkt. Hiermee zou de noodzaak van de vrijstellingen in twijfel kunnen worden getrokken.

Al met al gaat er nogal wat geld om in de BOR. We zullen moeten afwachten wanneer de wet uiteindelijk wordt gewijzigd. In het belang van het familiebedrijf kan het geen kwaad om nog dit jaar te berekenen of het schenken van de onderneming interessant is.